Yeni kullanıcı talebi arttı, ikinci el pazarı canlandı

Aysel YÜCEL

Tatil sezonunun bitmesi, iş ve okula dönüşün başlaması otomobil ihtiyacını artırdı. Salgına yönelik endişelerin devam etmesiyle toplu taşımayı güvenli bulmayan birçok tüketici, bireysel araç sahipliğine yöneldi. Sektör temsilcileri, eylül ayında ilk kez araç almak isteyenlerin sayısında önemli oranda artış olduğuna dikkat çekiyor. Ancak çip krizi nedeniyle sıfır araç pazarında stok sorunu derinleşince, talep ikinci el pazarına kaydı.

Hükümetin düşüşe geçen otomobil satışlarını artırmak için ÖTV matrahlarında düzenlemeye gitmesi, geçen ay ikinci el piyasasında keskin bir düşüşe neden olmuştu. Sıfır otomobil pazarı yüzde 0.9 artış sağlarken, ikinci el pazarında ağustos ayında satışlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37 düşmüştü. Kötü bir yıl geçiren ikinci el otomobil pazarı, ilk sekiz ayı yüzde 23 daralma ile kapattı. Eylül ayında ise işler tersine döndü. Çip krizi nedeniyle matrah düzenlemesini avantaja dönüştüremeyen tüketici, yeniden ikinci ele yöneldi. İkinci el pazarında asıl hareketliliğin ise son çeyrekte yaşanması bekleniyor. Sektör temsilcileri, ikinci el piyasasında yaşanan gelişmeleri DÜNYA’ya anlattı.

“Kullanıcılarımızın yüzde 78’i yeni”

Garenta ve ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız: Eylül ayında yaz aylarına kıyasla talepte bir artış söz konusu. Ancak geçtiğimiz yıla kıyasla talebi yine de beklenen düzeyin altında gözlemliyoruz. Salgın ve kurdaki dalgalanmaların getirdiği belirsizlikler sebebiyle vatandaşlar ihtiyaç ve taleplerini ertelemek durumunda kalmıştı. Yılın son çeyreğinde ise ertelenen ihtiyaçların ikinci el araçlara olan talebi artırmasını bekliyoruz. Eylül ayının ilk iki haftasında ikinciyeni.com verilerimizi incelediğimizde ağustosun ilk iki haftası ile kıyasladığımızda sitemize girip, araç almak için inceleme yapan yüzde 78’nin yeni kullanıcı olduğunu gözlemledik. Bu durumun potansiyel talebin bir göstergesi olduğunu düşünüyoruz. Yılın son çeyreğinde baskılanan talebin ortaya çıkacağını ve sektörü hareketlendireceğini öngörüyoruz.

“Talep daha da artacak”

Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş: Kasım 2020-Mayıs 2021 döneminde tarihinin en durgun dönemlerinden birini yaşayan ikinci el araç pazarı, Haziran ve Temmuz 2021 aylarını hareketli geçirirken; ÖTV’deki matrah düzenlemesiyle birlikte ağustos ayını bir önceki aya göre ortalama yüzde 10 oranında düşüşle kapatmıştı. Ancak, tedarik ve stok sorunları nedeniyle, sıfır kilometre araçlardaki avantajlı fiyatlar pazarda karşılık bulamayarak eylül ayı başı itibariyle etkisini yitirdi. Böylece tüketiciler tekrar ikinci el araç pazarına yönelmeye başladı. Çip probleminin 2022 yılının ilk çeyreğine kadar süreceğine dair öngörülerin paylaşıldığı bu dönemde, ikinci el araçlarda talebin artacağını öngörüyoruz. Şehre dönüş ve toplu taşımadan uzaklaşma otomobil ihtiyacını artırıyor. İstanbul’da İBB verilerine göre bu yıl, 2019’a göre toplu taşıma kullanımı yüzde 49 düştü. Ticari hayatın tekrar hız kazanması, aşı takviminin doğru işletilmesiyle birlikte ekim ayı ve sonrasında otomobil ihtiyacının katlanarak artacağı bir döneme giriyoruz. Bireysel ve ticari kullanım ihtiyaçları doğrultusunda, ikinci el araç parkında yeterli arz varken eylül ayı sonuna kadar tüketicilerin alım yapmasını tavsiye ediyoruz.

“Geçen aya göre satış yüzde 20 arttı”

Autofocus Otomotiv Yönetim Danışmanlığı Kurucusu Uğur Sakarya: İkinci el piyasasında ÖTV barem güncellemesi sonrası öngördüğüm şekilde fiyatlarda bir düşüş olmadı, aksine sıfır araç bulunurluk sıkıntıları kaynaklı fiyatlarda yüzde 2 artış oldu. Yaz döneminin bitmesiyle talep arttı, ikinci el satışlarında ağustos ayına oranla yüzde 20 civarında artış var. Çip krizi kaynaklı yeni araç üretiminde tedarik sıkıntısı neredeyse tüm markalarda yıl sonuna kadar devam edecek. Bu durum ikinci ele yarayacak.

Hafif ticaride talep arttı, ama üretim azaldı

Türkiye’nin önde gelen otomotiv bayilerinden Gülan Otomotiv’in Yönetim kurulu Başkanı Alp Gülan, sıfır araç pazarındaki çip krizinin bu ay derinleştiğini ifade ederek, “Hafif ticari araçta da çip krizinin etkileri arttı. Bu ay hafif ticari araç üretiminde sıkıntılar başladı. Bazı parçalarda ciddi tedarik sorunu yaşanıyor. Ticaretin hızlanması ile eylül ayında hafif ticari araç talebi arttı ancak şu anda ürün yok elimizde. Dolayısıyla piyasanın gidişatını çip krizi belirleyecek. Bu ay ürün bulan marka kendini şanslı hissediyor” diye konuştu.

Bazı kiralama şirketleri ‘yenisini alamam’ diye araçları elinde tutuyor

Otomotiv sektörü temsilcileri, ikinci el pazarında şimdilik arz sorunu yaşanmadığına dikkat çekiyor. Hatta bazılarına göre, ikinci el araç almak için en doğru zaman bu ay. Gelecek ay fiyatlar artacağı gibi stoklarda da azalma olabileceği dile getiriliyor. Çünkü normal şartlarda yaz sezonunun bitmesine paralel kısa dönem araç kiralamadan dönen araçlar, ikinci el pazarında büyük bir arz yaratıyordu. Ancak sezonun bitmesine rağmen bazı kiralama şirketlerinin, yenisini alamama korkusuyla aracı satmak yerine elinde tuttuğu belirtiliyor. Diğer yandan çip krizi nedeniyle sıfırda yaşanan arz sorunu da ikinci el pazarına yeni araç girişini kısıtlıyor. Özellikle ekim ve kasım aylarında ikinci elde artması beklenen talep karşısında, stok sorununun başlayabileceği dile getiriliyor.

İkinci elde fiyatlar yıl sonuna kadar yüzde 8 artacak

Sektör temsilcileri, ikinci elde artan talebe bağlı olarak fiyatların da yükselişe geçtiğini açıkladı. Ağustos sonuna doğru fiyatlar yüzde artmıştı. Önümüzdeki dönemde de ikinci el otomobil piyasasında her ay ortalama yüzde 2 fiyat artışı bekleniyor. Otomotivciler, yıl sonuna kadar kur, faiz ve sıfır kilometredeki stok kriterleriyle paralel olarak ikinci elde maksimum yüzde 8’lik bir fiyat artışı beklentileri olduğunu belirtiyor.