Adidas’ta şimdi de ‘44’ krizi

Alman spor perakendecisi Adidas, Amerikalı rapçi Ye’nin (eski adıyla Kanye West) Yahudi karşıtı açıklamalarının yarattığı zararı çıkartamamışken, kendisini yeni bir “Nazi” tartışmasının içinde buldu. Yeni münakaşa konusu ise şirketin Almanya Milli Futbol Takımı için tasarladığı ve futbolcuların Almanya’da düzenlenecek Euro 2024’te giyeceği formalara basılan “44” numara…

Sosyal medyada infial yaratan iddiaya göre, “44” numara, Nazi Almanyası’nın önemli paramiliter örgütü Schutzstaffel’in “SS” sembolünün birebir aynısı… Aslında Alman Futbol Federasyonu ile Adidas arasında yapılan anlaşmaya göre, milli futbolcuların Euro 2024’te giyeceği formalar arasında “44” numara yok.

Futbolcular 1’den 26 numaraya kadar olan formaları giyeceği için, federasyonda da kimse “44” krizine uyanmadı! Skandal, formaların Alman taraftarlar için piyasaya çıkartıldığında patladı. Sırt numarası olarak iki tane 4’ü yanyana koyan bir taraftarın sosyal medyadaki “SS sembolüne benziyor” çıkışı, tepkileri başlattı. Federasyon apar topar “1’den 26’ya kadar olan sayıları UEFA’ya sunduk. Taraflardan hiçbiri Nazi sembolizmine bir yakınlık görmedi.

Konuyu ciddiye alıyoruz ve rakamlar için alternatif tasarım geliştiriyoruz” açıklaması yaptı. Ye krizinden ağzı yanan Adidas da “4” rakamının tasarımının değiştirileceğini belirtti. Şirket sözcüsü Oliver Brüggen şu açıklamayı yaptı: “44 sayısını mümkün olan en kısa sürede engelleyeceğiz. Şirket olarak yabancı düşmanlığına, Yahudi karşıtlığına, şiddete ve her türlü nefrete aktif bir şekilde karşı çıkıyoruz.”

Adidas’ın başını ağrıtan “44” krizi, şirketin Alman Futbol Federasyonu’yla yaşadığı sözleşme krizinden sadece 2 hafta sonra yaşanması dikkat çekti. Federasyon mart ortasında 1950’lerden bu yana Alman milli takım formalarını yapan Adidas’la sözleşme yenilemeyeceğini duyurmuştu. Adidas’ın yerini 2027’de Nike’ın alacak olması, Ekonomi Bakanı Robert Habeck’in “Vatanseverlikten yoksun bir karar” diye tepki vermesine neden olmuştu.

Adidas, Yahudi karşıtı açıklamalar yapan ABD’li rapçi Ye ile 2022’de bağlarını koparınca, Ye’nin tasarladığı Yeezy ayakkabıları elde kaldı. O dönem Yeezy envanterinin hacminin yaklaşık 324 milyon dolar olduğu açıklanmıştı. Şirket, bu yılın mart ayının başında yaptığı açıklamada, Ye krizinin kendilerini 540 milyon dolar zarara uğrattığını iddia etti. CEO Bjorn Gulden de stoktaki Yeezyleri maliyet fiyatına elden çıkartacaklarını duyurdu.

Yıl 1924… Dassler Kardeşler, 1889 doğumlu Rudolf ile 1900 doğumlu Adolf (“Adi”), kısa adı Geda olan bir spor ayakkabı fabrikası kurdu. 1933’te Adolf Hitler’in iktidara gelmesiyle, iki kardeş Nazi Partisi’ne katıldı. Nazi döneminde ayakkabıları yok sattı, kardeşler işi büyüttü. II. Dünya Savaşı’nda fabrikaları, mühimmat üretim merkezine çevrildi. Savaş sonrası, eşlerinin başlattığı gerilimin ardından iki kardeş 1949’da ortaklığı bozdu. Rudolf, önce ad ve soyadının ilk hecelerinden oluşan “Ruda” adlı bir marka kurdu. Bu marka sonra bugünkü “PUMA” oldu. Adolf da isminin kısaltması “Adi” ve soyadı Dassler’in ilk hecesi “Das”ı birleştirerek Adidas’ı kurdu