Merkez’den ikinci adım: ROM’da döviz imkanı sona eriyor

Merkez Bankası, yabancı para mevduat ve kıymetli maden depo hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranlarını 200 baz puan artırdı. Vadesiz ve 1 yıla kadar vadeli döviz hesapları için zorunlu karşılık oranı yüzde 21’den yüzde 23‘e yükseldi. 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli döviz hesaplarında zorunlu karşılık oranı ise yüzde 15’ten yüzde 17‘ye çıktı.

Yabancı para zorunlu karşılık oranlarının 2 puan daha artırılması sonrasında 1 Ekim 2021 tarihi itibarıyla Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık tesisleri yaklaşık 13,9 milyar Türk lirası, döviz ve altın cinsinden zorunlu karşılık tesisleri ise yaklaşık 3,4 milyar dolar karşılığı artacak.

1 Temmuz’daki kararın tamamlayıcı adımı

TCMB, yeni kararı; 1 Temmuz’da açıklanan TL cinsi zorunlu karşılıkların döviz ve altın cinsi tutulmasını sağlayan Rezerv Opsiyon Mekanizmasının (ROM) kademeli şekilde kaldırılmasına ilişkin tamamlayıcı bir düzenleme olarak duyurdu.

Fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğinin artırılması için zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gidildiğini bildiren TCMB şu açıklamayı yaptı:

1 Temmuz 2021 tarihinde açıklandığı üzere, Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı yüzde 20’den yüzde 10’a düşürülmüş ve döviz cinsinden mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmıştı. Ayrıca, Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânının sonlandırılacağı da ilan edilmişti. Bu çerçevede, söz konusu imkân 1 Ekim 2021 tesis tarihinde %10’dan %0’a düşürülerek sonlandırılacak olup, aynı tarihte yürürlüğe girmek üzere yabancı para mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranlarının tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmasına karar verilmiştir. Alınan bu kararla birlikte, 1 Ekim 2021 tarihi itibarıyla Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin yaklaşık 13,9 milyar Türk lirası, döviz ve altın cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin ise yaklaşık 3,4 milyar ABD doları karşılığı tutarında artması beklenmektedir.”

Bazı bankacılar ise kararın erken faiz indirimine karşı dövize yönelimi engelleme önlemi olarak yorumlarken bu yorumlar azınlıkta kaldı. Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “TCMB’nin kararı önümüzdeki haftaki PPK öncesi alması farklı yorumlar oluşturuyor. Karara faiz indiriminde dövize yönelimi engellemeye hazırlık olarak yorumlar da var. Ancak biz kararın ROM imkanındaki TL cinsi ZK’lar için döviz cinsi imkanın kaldırılması nedeniyle oluşan boşluğun teknik olarak tamamlanması amaçladığını düşünüyoruz” dedi.

Temmuzda da 2 puan artmıştı

Merkez Bankası, 1 Temmuz’da da Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkanı azami oranını yüzde 20’den yüzde 10’a düşürmüş, döviz cinsinden mevduat ve katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranlarını tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırmıştı.

Toplam rezerv 119 milyar doları aştı

Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervleri 3 Eylül 2021 itibarıyla, bir önceki haftaya göre 1 milyar 406 milyon dolar artış ile 27 milyar 856 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri 91 milyon dolar artış gösteriken, toplam rezervler 118 milyar 264 milyon dolardan 119 milyar 198 milyon dolar seviyesine yükseldi.

Döviz hesapları rekor tazeledi

Bu arada 3 Eylül haftasına ait para banka verilerine göre, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 1 milyar 922 milyon dolar artış göstermiş; böylece bir önceki hafta 236 milyar 196 milyon dolar olan yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 238 milyar 118 milyon dolara çıkmıştı.